امکان‌سنجی طرّاحی و ساخت زیست - صافی برای ایزوتوپ پایدار و رادیوایزوتوپ مولیبدن - 99 به وسیله ریزسازواره‌ها(1)

در این کار پژوهشی، 23 سویه(2) باکتریایی گردآوری شده از آبهای آلوده به مواد رادیوآکتیو در مناطق مختلف رامسر، خاکهای جزیره هرمز، چگاله‌های (کنسانتره‌های) مس و مولیبدن و خاکهای مناطق مختلف معدن مس سرچشمه خالص‌سازی و بررسی شده‌اند. از میان سویه‌های جداسازی شده از نمونه‌ها، تنها سویه‌های جداشده از خاکهای معدن مس سرچشمه، قابلیّت رشد در محیطهایی تا غلظت ppm 1000 مولیبدن را داشتند، و توان جذب مقدار مولیبدن بیشتری نسبت به سویه‌های دیگر نشان دادند. در بررسی pH جذب، 4 = pH به عنوان pH بهینه انتخاب شد. نقش غلظت مولیبدن در فرایند جذب نیز در محدودة 50 تا ppm 1000 مورد بررسی قرار گرفت و نتایج حاصل نشان دادند که بیشترین جذب مولیبدن تا غلظت ppm 200 به مقدار 40% است. آزمایشهای دینامیکی سویه‌های خالص‌سازی ‌شده نمایانگر این کیفیت بودند که “زیست- توده(3)” باکتریها در 30 دقیقه اوّلیه مجاورت با محیط فلزی، تقریباً تا حدّ 95% اشباع می‌شود. متوسّط وزن خشک باکتریها از 0.1 تا 0.7  گرم در هر لیتر مواد طبیعی موجود در محیط و ظرفیت جذب زیست توده‌ها از 50 تا 300 میلی‌گرم مولیبدن در هر گرم وزن خشک است. مقایسه مقادیر جذب مولیبدن با غلظت‌های بالا در سویه‌های مقاوم با جذب آن در سویه‌های اوّلیه نشان داد که سویه‌های اوّلیه از 26 تا 90 درصد و سویه‌های مقاوم از 3 تا 77 درصد مولیبدن را از محیط حاوی ppm 200 جذب می‌کنند. گرچه سازوکار جذب مولیبدن به درستی مشخّص نیست، لیکن با توجّه به pH بهینه جذب می‌توان گفت که قسمت عمده گونه‌های آنیونی پلیمری و یونهای مولیبدات توسّط باکتریها جذب می‌شوند. هدف این پژوهش در نخستین مرحله، مطالعه مقادیر جذب مولیبدن توسّط ریزسازواره‌ها و تعیین شرایط بهینه جذب به منظور تهیّه رادیوایزوتوپ مولیبدن است که در پزشکی هسته‌ای برای مصارف تشخیصی بسیار اهمیّت دارد.